Ondernemers werken samen aan betere benutting warmte

Chrysantenkweker Linflowers en orchideeënkwekerij Artisan gaan een warmtekoppeling maken tussen de vestigingen van beide bedrijven in Nieuwaal. De bedoeling is dat de orchideeënkwekerij het warmteoverschot van de chrysantenkwekerij gaat benutten.

Familie Van Tuijl in Zuilichem is eigenaar van drie chysantenkwekerijen. Dit jaar komt daar een vierde kwekerij bij. De bouw van het nieuwe bedrijf in Nieuwaal is net begonnen. Linflowers is daar buurman van Artisan van Wilco Verhoeven. "En zoals dat gaat met buren maakten we af en toe een praatje”, vertelt David van Tuijl over het prille begin van de samenwerking. "Onderwerp van de gesprekken was onder meer het verschil in warmtebehoefte tussen onze bedrijven. Bij de chrysantenteelt levert de WKK regelmatig meer warmte dan we in de kas kunnen benutten. En bij Wilco is het net andersom. Zo ontstond het idee om te onderzoeken of we op warmtegebied iets voor elkaar zouden kunnen betekenen.”

Een eerste afspraak die de buurmannen maakte, was dat Wilco op een rijtje zou zetten hoeveel warmte hij nodig heeft in zijn bedrijf bovenop de warmte die zijn WKK levert. "Toen ik de cijfers op een rij zette, was de conclusie dat ik ongeveer een miljoen kuub ketelgas per jaar verstook. Eigenlijk had ik me nooit gerealiseerd dat het zo veel is”, aldus Wilco. Verklaarbaar is de grote warmtebehoefte van een orchideeënkwekerij wel. "We hebben onder meer te maken met een opkweekfase waarbij de temperatuur in de kas bijna 30 graden bedraagt. En ook de afkweekfase is met 21 graden relatief warm. Verder kost het afvoeren van vocht ook de nodige energie. Na iedere gietbeurt is alles nat, en dat moet drooggestookt worden.”

Het flinke verschil tussen beide bedrijven in warmtebehoefte en -aanbod prikkelde de beide ondernemers om te onderzoeken welke investeringen gemoeid zijn met het maken van een warmtekoppeling tussen hun beider bedrijven.

Ook dienden ze een aanvraag in voor EHG-subsidie. Als de overheid deze aanvraag honoreert is het subsidiebedrag 25 procent van de investering.

Inmiddels zijn de plannen vergevorderd. Formeel wachten de ondernemers met een definitieve beslissing nog op de beoordeling van de subsidieaanvraag. Ze hebben er alle vertrouwen in dat ze in de zomer de beide bedrijven met twee ondergrondse pijpen van ongeveer 300 meter lang kunnen gaan verbinden. De planning is dat in september 2021, als de nieuwe chrysantenkwekerij in productie gaat, de warmtetransporten gaan beginnen.

Samenwerkingen zoals Van Tuijl en Verhoeven willen starten, zijn in de glastuinbouw geen gemeengoed. De meeste ondernemers lijken het liefst op eigen houtje te opereren. David: "Op zich best begrijpelijk. Alle ondernemers in onze sector kennen voorbeelden van samenwerkingsvormen op energiegebied die niet succesvol zijn geëindigd. Dat wij wel verwachten te slagen heeft te maken met een aantal factoren. We houden het overzichtelijk. Het is een samenwerking tussen twee bedrijven waarbij vertrouwen een grote rol speelt.” Wilco vult aan: "We werken op basis van afspraken waarbij we ervan uitgaan dat we beide vrij ondernemer blijven. We blijven ieder ons eigen ding doen, en laten elkaar vrij bij beslissingen over de bedrijfsstrategie. Daarom gaan we niet werken met een zwaar juridisch dichtgetimmerde overeenkomst. Juist bij dat soort contracten kan er makkelijk wrijving ontstaan.”

David benadrukt dat het uitgangspunt steeds moet zijn dat beide bedrijven er beter van worden. "Je moet elkaar de winst gunnen. Dat betekent dat wij onze warmte niet weg hoeven te geven, en dat Wilco de warmte afneemt voor minder geld dan hij kwijt zou zijn aan gas.”

Het is de bedoeling om de warmtekoppeling tussen de twee bedrijven in enkele jaren af te schrijven. In die jaren is het financieel voordeel voor de ondernemingen nog beperkt.

Technisch gezien moet er de komende maanden nog het een en ander uitgedokterd worden. De bedoeling is dat er vanaf september water van 90 graden door een buis van de chrysantenkwekerij naar de orchideeënkwekerij stroomt, en dat door de andere buis water met een zo laag mogelijke temperatuur terugstroomt. Wilco: "Een uitdaging is nog dat we computerbesturingen van onze bedrijven -we werken beide met een verschillend systeem- met elkaar kunnen laten communiceren.”

De beide ondernemers beklemtonen dat hun samenwerking niet puur op financieel voordeel gericht is. David: "Netto besparen we er energie mee. Dat is een goed signaal naar de maatschappij. En daarmee past ons initiatief naadloos in de toekomstvisie van de glastuinbouw. Als ondernemers zoeken we voortdurend naar mogelijkheden om efficiënter en flexibel met energie om te gaan. Er is energie genoeg, maar niet altijd op het juiste moment en de juiste plek.”

Met de subsidieregeling EHG wil de overheid glastuinbouwers stimuleren om te investeren in energiebesparende maatregelen. In aanmerking voor subsidie komen investeringen in: een tweede energiescherm; aansluiting op een warmtenetwerk; aansluiting op een biogas- of kooldioxidenetwerk; een luchtbehandelingssysteem.

Voor de huidige EHG-regeling kunnen tot en met 31 maart aanvragen ingediend worden.

Een teeltbedrijf krijgt maximaal 25% vergoed van de kosten die onder de subsidie vallen. Bij elke aanvraag moet de subsidie minimaal € 5.000 zijn. Lees meer over deze regeling op de website van RVO.